Kalverstraat 170
Klik op een foto voor een grote afbeelding en meer info.
Kalverstraat 170 Kalverstraat 170, HEMA Kalverstraat 170, HEMA Kalverstraat 170, HEMA

Adres: Kalverstraat 170
Bouwtijd: ca.1650, ca.1840

Het is een statig koopmanshuis uit het tweede of derde kwart van de zeventiende eeuw. In het tweede kwart van de achttiende eeuw vond een verbouwing plaats waarbij de huidige gevel werd opgetrokken. Het is een gevel onder een rechte trigliefenlijst waarin een gesneden boom. Het pand is vooral verbonden met de geschiedenis van een bekend Nederlandse winkelbedrijf. Op 4 november 1926 opende hier namelijk de eerste vestiging van de HEMA.
Twee directeuren van warenhuis De Bijenkorf richtten in 1926 de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam op. Leo Meyer en Arthur Isaac hadden in Amerika winkels gezien waar alles tegen eenheidsprijzen werd verkocht en wilden dat concept in Nederland uitproberen. Met steun van de Bijenkorf begonnen ze de HEMA. Alle producten bij de HEMA kostten 25 of 50 cent. Het eerste filiaal werd op 4 november 1926 geopend in Kalverstraat 168-170. Enkele dagen later volgde Oude Hoogstraat 14-18.
Het werd geen vliegende start; de winkel in de chique Kalverstraat kreeg te weinig aanloop, terwijl het filiaal in de Oude Hoogstraat een te klein vloeroppervlak had om de toeloop aan te kunnen. Waar de gegoede middenstand haar inkopen deed bij Metz & Co., Gebroeders Gerzon en in De Bijenkorf was de HEMA een warenhuis voor iedereen. De HEMA bood het gewone volk zelfs zijn eerste lunchroom waar de klanten voor 50 cent een driegangenmenu konden eten. Door de lage eenheidsprijzen werd de winkel lange tijd gezien als 'armeluiswinkel'. Rijkere Nederlanders wilden niet op straat met een HEMA-tas worden gezien. De wereldwijde depressie in 1929 trof ook de Nederlandse economie diep, maar was een zegen voor de HEMA, het liep storm en er werden grote winsten gerealiseerd.
Het grote filiaal op de Nieuwendijk werd in 1936 geopend. De Tweede Wereldoorlog laat in de geschiedenis van de HEMA een flink litteken achter. In juli 1942 moesten alle joodse personeelsleden worden ontslagen en werd de directie aan de kant geschoven. HEMA betekende in de oorlogsjaren 'Helpt Elkaar Met Alles'. De ontslagen joodse werknemers werden waar mogelijk ondersteund, maar bij de bevrijding was er niet veel meer over van de blakende HEMA van voor de oorlog. 201 medewerkers, waaronder de directie, kwamen om in de kampen.
Na de oorlog werd het systeem van eenheidsprijzen losgelaten. De keten groeide gestaag door. Het hoofdkantoor zat lange tijd in een voormalige diamantslijperij in de Ruysdaelstraat. Begin jaren '80 verhuisde het naar Zuidoost; tegenwoordig zit het op het voormalige NDSM-terrein.

Voor het laatst bewerkt: