Adres: Ferdinand Bolstraat 28-30
Architect: -, Johannes Pelser, Johannes Pelser
Bouwtijd: 1876, 1898, 1930
Opdracht: P.J.de Visser, Johannes Jacobus Matto, Johannes Jacobus Matto

De huizen 28-30 zijn tezamen met Ferdinand Bolstraat 24-26 en 32, waarbij de nummers 24-26 in een afwijkende bouwkundige structuur zijn opgetrokken, in 1876 gebouwd. De nummers 28-30 hebben een in hoofdzaak rechthoekige plattegrond en tellen boven een half verdiept souterrain en de hoge begane grond met insteekverdieping twee bovenverdiepingen en een hoge mansardekap. De panden zijn oorspronkelijk ontworpen als herenhuizen met dubbele benedenwoning (bestaande uit souterrain en bel-etage) en afzonderlijke bovenwoningen, maar zijn rond de eeuwwisseling verbouwd tot gelijkvloerse winkels met bovenwoningen. Door deze verbouwingen verspringt in beide panden de indeling van de achterhuizen (insteek) ten opzichte van de voorgevels met een halve bouwlaag.
Bij de verbouwingen zijn de toegepaste bouwmaterialen duurzaam en relatief kostbaar: borstweringen en penanten zijn uitgevoerd in gepolijst graniet, de stoeptreden in het portiek zijn uitgevoerd in kunstgraniet en het houtwerk van ramen, deuren, kozijnen en bovenpui inclusief kalf is van teakhout. De bovenlichten zijn compleet bezet met glas-in-loodpanelen met eenvoudige geometrische patronen.

In 1894 werd de begane grond van Ferdinand Bolstraat 32 tot winkel verbouwd, gevolgd in 1898 door de transformatie van nummer 28, in opdracht van de schoenenwinkelier Johannes Jacobus Matto (1874-1937), die op meerdere plekken in de stad winkels bezat. In 1901 werd ook nummer 30 tot winkel verbouwd. Beide laatstgenoemde panden werden in 1930 opnieuw verbouwd en verenigd in opdracht van Matto, die één van de winkelruimtes inrichtte voor de herenafdeling van zijn schoenwinkel, de ander voor de damesafdeling. Een smalle doorgang vormde de personeelsdoogang tussen de beide helften van de winkel. Na het overlijden van Matto hebben zijn beide zonen de zaak tot ongeveer 1954 voortgezet. Dan worden de panden weer gesplitst door het dichten van de doorgang. Dit laatste lijkt pas in 1998 vergund te zijn.
Het is aannemelijk dat de beide winkelpanden na de samenvoeging in 1930 een vergelijkbare interieurafwerking hadden. Alleen het winkelinterieur van nummer 30 geeft daarvan nog een goede indruk. Dit winkelinterieur bestaat uit de vaste winkelbetimmering van gedeeltelijk verglaasde wandkasten voor de schoenendozen, de houten omtimmering tussen de lager gelegen winkelruimte aan de voorzijde en de hoger gelegen opkamer, het gestucte plafond en de dubbele glasdeur met bovenlicht in de achtergevel, voorzien van fraaie gebrandschilderde glas-in-loodramen met grisailleglas en randversieringen. Het halletje rechtsachter in de winkel heeft tenslotte nog een historische tegellambrisering.
Het Cuypersgenootschap heeft bij Stadsdeel Zuid in 2015 verzocht de percelen Ferdinand Bolstraat 28-30 aan te wijzen tot gemeentelijk monument. Daarbij was het hoofddoel de bescherming van het zeldzame winkelinterieur van nummer 30.

28 Hier is vanaf 1954 een stoffenzaak gevestigd en vanaf 1960 een kousenmagazijn; het winkelinterieur van nummer 28 is in de loop der tijd vrijwel volledig verdwenen, al is de insteek nog altijd aanwezig, evenals het stucplafond aan de voorzijde van de winkel.
30 heeft tot het eind van de jaren 1970 vestigingen van schoenenwinkels van Pfann en Eska Discount schoenen waardoor het interieur wel ongewijzigd is blijven bestaan. Tegenwoordig is hier Record Mania gevestigd, een zaak in in- en verkoop van gebruikte LP’s en CD’s.

32 De winkel op dit adres maakte in 1929 plaats voor een café dat in opdracht van J.van Gent door architect Theodorus Johannes Lammers van een bijzonder monumentale pui werd voorzien. Borstwering en penanten waren opgebouwd uit zware blokken hardsteen, waarboven schoon metselwerk in rode handvormsteen was toegepast. De fraaie pui is vanaf 1939 afgedekt met platen travertin en een laag terranova. Tot eind 2015 kon men deze pui nog bewonderen, al was de pui boven het etalagevenster al lange tijd afgedekt door de enorme lichtbak van een videotheek. De nieuwe eigenaar vond de pui gedateerd en vervallen en vroeg een vergunning voor verbouwing van de pui waarbij deze beter zou aansluiten bij de allure van de Ferdinand Bolstraat. Wellicht was dit een verwijzing naar het verleden toen de straat bekend stond als de ‘Kalverstraat van buurt YY’. Of de pui goed aansluit bij het veronderstelde allure mag u zelf beslissen, maar er zijn twijfels.

36 Schoenwinkel S.A.Presburg opende in 1923 hier één van haar uiteindelijk 21 Amsterdamse filialen die tussen 1910 en 1930 werden gesticht. De winkel in de Ferdinand Bolstraat werd al snel te klein, waarna het filiaal verhuisde naar nummer 45 in dezelfde straat. De oude winkel zou vervolgens in gebruik worden genomen door Cito, een bedrijf in fietsen en fietsonderdelen.
Architect Loogman kreeg van Presburg in 1923 de opdracht om de gevel en het interieur aan te passen aan de nieuwe winkel. Zo ontwierp hij het winkelinterieur met wandkasten, lambriseringen en ander timmerwerk in eikenhout. Opmerkelijk genoeg is in 2015 nog vrijwel deze gehele winkelbetimmering aanwezig, zij het dat in de loop der tijd de nodige aanpassingen hebben plaatsgevonden. De winkelpui kreeg een centraal geplaatste etalage met links de ingang van de winkel en rechts de toegang tot de bovenwoningen. Het gebruikte materiaal is syeniet. De bakstenen gevel van de verdieping is weggewerkt achter een houten betimmering. De oorspronkelijke T-vensters uit 1875 zijn door Loogman vervangen door stolpramen met eenvoudige glas-in-loodvensters, waarvoor smeedijzeren hekjes zijn aangebracht.

In 2015 is na 76 jaar de winkel van Cito gesloten. De vitrine, die tot voor kort helemaal vol stond met allerlei fiets- en brommeronderdelen is inmiddels leeg, maar de verkoopleus stond nog op de gevel. “Heus, Cito heeft ‘t”, het is er één zoals die al jaren niet meer worden gebruikt, maar het geeft het pand zijn charme en is kenmerkend voor de winkel die er zat. Een bijzondere onderdelenwinkel waar alles te vinden was wat elders al decennia uit de handel was. De gehele winkel was tot de nok gevuld met stellages vol dozen, waarvan sommigen er al sinds de opening in 1938 lagen. Collega fietshandelaren verwezen hun klanten regelmatig naar Cito als het gezochte onderdeel wel erg oud of zeldzaam was. Had de eigenaar het onderdeel dan triomfantelijk gevonden dan klonk het altijd weer “Heus, Cito heeft ‘t”. Het is overigens niet bekend wanneer de leus op de gevel is geschilderd.
De winkel was een begrip, vooral bij de liefhebbers van zeldzame fietsonderdelen. Opvallen deed de bijzondere art deco winkelpui met beschilderde teksten echter niet. De donkere pui met rommelig interieur viel nauwelijks meer op tussen de huidige flitsende winkels.
In 2016 is er na een moderniseringsverbouwing een (afhaal)restaurant gestart onder de naam “Dim Sum Now”.

Meer lezen:
Lammers, Theodorus Johannes
Loogman, Gerardus Alphonsus Maria
Pelser, Johannes

Voor het laatst bewerkt: