Nes 43, Oudezijds Voorburgwal 274, Sint Pietershalsteeg 3-5
Klik op een foto voor een grote afbeelding en meer info.

Nes 43, Sint Pieterskapel Nes 43, Sint Pieterskapel Nes 43, Vilderskamer Nes 43, Vilderskamer Nes 43, Vleeshal Nes 43, Vilderskamer Nes 43-45, Vleeshal

Naam: Sint Pieterskapel; Sint Pietershal; Grote Vleeshal
Adres: Nes 43, Oudezijds Voorburgwal 274, Sint Pietershalsteeg 3-5
Bouwjaar: voor 1578; 1779; 1933
Architect: -; Abraham van der Hart; Publieke Werken
De Sint Pieterskapel was tussen de Sint Pieterspoortsteeg en Sint Pietershalsteeg gelegen, eerder beide Sint Pieterssteeg genoemd. De Pieterspoortsteeg werd omstreeks 1750 vermeld als ‘Agter de Hal’. Omstreeks 1750 was het pleintje bekend als Halplein of Boerenvischmarkt, in 1876 is het Riviervischmarkt, daarna tenslotte Nes. Al voor 1385 werd de houten kapel vervangen door een stenen kerk. Aansluitend was het in 1492 aangelegde Sint Pieterskerkhof.
De Sint Pieterskapel werd in 1582 omgevormd tot Sint Pietershal, de Grote Vleeshal, omdat de bestaande vleeshal in de Waagsteeg, tegenover het oude Stadhuis op de Dam, te klein was geworden. In 1587 bleek ook deze nieuwe vleeshal te klein. Er werd besloten tot een uitbreiding met de kloosterkapel van het aangrenzende voormalige Sint Margarethaklooster. De gebouwen werden niet geheel samengevoegd, zodat men sprak van de Grote en de Kleine Vleeshal. De hoofdingang was in de Nes. Tussen beide vleeshallen dreven de visverkopers hun Rivier- of Boerenvismarkt. In 1779 werd de Grote Vleeshal gedeeltelijk afgebroken en kwam er een nieuwe, naar ontwerp van Abraham van der Hart, met de hoofdingang aan de Oudezijds Voorburgwal. De hallen telden toen 48 vleesbanken. De keurmeesters of vinders hadden er hun kantoor.

Nes 43, apotheek

Op de eerste verdieping hadden apothekers hun laboratorium. Zij maakten deel uit van het ‘Medecijns Collegie’ dat permanent bestond uit drie geneesheren en twee apothekers. Dit college oefende in opdracht van de stedelijke overheid toezicht uit op de toepassing van de geneeskunde in Amsterdam.

Nes 43 Nes 43, stadsdrukkerij

Vanaf 1853 is het pand deels in gebruik als politieposthuis (Oudezijds Voorburgwal 274), in het andere deel was de Stadsdrukkerij gevestigd (Nes 43). De drukkerij verhuisde in 1916 naar een nieuw pand in de Voormalige Stadstimmertuin.

Oudezijds Voorburgwal 274 Oudezijds Voorburgwal 274 Oudezijds Voorburgwal 274 Oudezijds Voorburgwal 274 Oudezijds Voorburgwal 274 Sint-Pietershalsteeg 3 Sint-Pietershalsteeg 1 Sint-Pietershalsteeg 1 Sint-Pietershalsteeg 1 Nes 43

In 1930 volgt sloop en in 1933 is de nieuwbouw klaar waarbij de achttiende-eeuwse gevel met de ossenkoppen in de top aan de Voorburgwal bewaard bleef. Het nieuwe pand was bestemd voor de Gemeentegiro, Amsterdams eigen girodienst. Eigenlijk was het gebouw een onhandige pijpenla doorlopend naar de Nes, maar Harke Keegstra, directeur en voormalig belastinginspecteur, maakte er een heel modern kantoor van met buizenpost. De Gemeentegiro was in 1917 begonnen in de Koopmansbeurs (van Berlage) en verhuisde in 1963 naar het Singel. In 1962 was het kantoor gekocht door N.V. Rotterdamsche Bank.

Nes 43 Nes 43 Nes 43 Nes 43 Nes 43 Nes 43

Tussen 1911 en 1914 worden de panden Nes 40-64 gesloopt en vervangen door een kantoorgebouw voor de N.V. Rotterdamsche Bank aan het Rokin. Ter hoogte van de voormalige nummers 56-58 werd in de nieuwbouw een doorloop gemaakt, de Sint Pieterspoort. In en boven de doorgang waren gevelstenen aangebracht met onder meer sleutels, symbool van Petrus. Vanaf de jaren '80 tot 2015 was er een luchtbrug over de Nes tussen de hal en het Fortisgebouw aan Nes/Rokin. De hal was destijds in gebruik bij de Fortisbank. In 2016 wordt de nieuwbouw voor Hudson's Bay opgeleverd. Hierin is de doorgang niet meer aanwezig, maar van de Sint Pieterpoortsteeg loopt nu de Nieuwe Sint Pieterspoort naar het Rokin. Sinds 2017 maakt de hal onder de naam Meathall deel uit van het Rokinfiliaal van warenhuis Hudson's Bay. Dat filiaal staat op de plek van het gesloopte Fortisgebouw. De formule van de Canadese keten sloeg niet aan in Nederland: in december 2019 sloten de deuren. Anno 2021 wordt hard gewerkt aan de verbouwing van winkel naar kantoorpand voor de Amsterdamse fintechgigant Adyen. Adyen betrekt beide nieuwbouwpanden van het voormalige Hudson's Bay inclusief de achterliggende Pietershal. Een al bij de bouw van de metro voorbereide ingang van station Rokin naar nu Adyen zal alsnog worden afgebouwd. Adyen is een betaalbedrijf dat als leuze voert 'één platvorm voor alle betalingen'. De bedoeling is dat de verdiepingen kantoorruimten worden en de begane grond ruimte heeft voor receptie, vergaderruimten en popup-winkels.

Meer lezen:
Hart, van der, Abraham
Kleine Vleeshal
Medecijns Collegie (Collegium Medicum): Herengracht 476; Nes 45
Nes

Voor het laatst bewerkt: