De werkgroep Bijlmermonument heeft sinds haar oprichting in december 1992 tientallen suggesties gekregen voor een monument ter nagedachtenis aan de vliegramp in de Bijlmer.
"Het monument moet langzaam kunnen groeien en die tijd moet je durven nemen" zegt Mira Kho lid van de werkgroep Bijlmermonument. Burgemeester Van Thijn had eerder, slechts een paar
dagen na de ramp, al beloofd dat er voor 4 oktober 1993 een monument zou komen. "En als ik dat beloof komt er een gedenkteken" benadrukte Van Thijn zijn toezegging toen.
Maar de opdracht was moeilijk. Hoe kon in een ontwerp tegemoet gekomen worden aan de gebruiken en gewoonten van de verschillende culturen. Ghanezen, Surinamers, Antillianen hebben
eigen rituelen en een eigen manier van rouwen. Er is inmiddels al wel spontaan een gedenkteken ontstaan. Vlak na de ramp werd een boom in de buurt van de getroffen flats tot kern
van de herdenkingen bestempeld. "De boom die alles heeft gezien, die niet kon wegrennen maar het wel heeft overleefd."
Het eerste ontwerp van de architect
Herman Hertzberger en landschapsarchitect
Georges Descombes werd vorig jaar na felle kritiek van de bewoners ingetrokken. In dit plan was een
betonnen amfitheater opgenomen, bedoeld als ontmoetingsplek, de bewoners zagen er echter meer een voetbalstadion in.
De opdracht die wordt gegeven is een monument met de 'boom als kern' en 'in een parkachtige structuur'. Een open plek, met ruimte voor uiteenlopende initiatieven en diverse
religies. Bovenal moet het een 'groeiend monument' zijn, dat op een logische, natuurlijke manier ontstaat.
Er komt een 'afdruk' van de verdwenen flat: een afgraving van zo'n veertig centimeter diep die aangeeft waar de Kruitberg stond. Om de boom komt een muur, waarop plaats is voor
foto's, bloemen en gedichten. Rond de boom wordt een mozaïektapijt gelegd, een veld van persoonlijk ingevulde tegels die door betrokkenen en kinderen van scholen in de
omgeving zullen worden gemaakt.
Akelei Hertzberger, dochter van Herman Hertzberger, bedacht dit 'tapijt' van tweeduizend trottoirtegels die door nabestaanden, vrienden en bekenden van de slachtoffers zijn bewerkt
tot mozaïeken. Emoties vertaald in restjes steen.
Noem hun naam
Streep hun naam niet door
Al zijn zij tot stof vergaan
Streep hun naam niet door
Alsof zij nooit hebben bestaan
’t Liefste dat ik heb bezeten
’t Middelpunt van mijn bestaan
Vraag mij niet dat te vergeten
En gewoon weer door te gaan
Want ik wil wel verder leven
Maar ik weet niet hoe dat moet
‘k Hoor bij hen die achterbleven
Overleven vergt veel moed
Streep daarom hun naam niet door
Noem hun naam en laat het weten
Dat ook jij niet zult vergeten
Zo alleen kan ik verder gaan
