Nieuwe Doelenstraat 20-22
Klik op een foto voor een grote afbeelding en meer info.

Willem Boreel Jacoba Carel nieuwe doelenstraat 16-18

Naam: De Steenen Brug
Adres: Nieuwe Doelenstraat 20-22
Architect: -; Willem Hamer
Bouwjaar: 1637; 1906
Opdracht: Willem Boreel; Ontvang- en Betaalkas

20
Dit huis was gebouwd op erf 23, oorspronkelijk in 1630 gekocht voor fl. 2812 door Arent Meuris, koopman, en bekend als ‘de Steenen Brug’. Het erf komt hierna eerst in handen van Willem Boreel (1591-1668) baron van Vreendijk en Vreenhove, heer van Duynbeke, Westhoven, Steeland en Perenboom. Boreel, gehuwd met Jacoba Carel (1607-1657), was advocaat van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en ambassadeur in Frankrijk. Boreel had of kreeg ook erf 24 in bezit, maar heeft hier nagenoeg zeker niet gewoond. Sommige bronnen melden dat Rembrandt en Saskia hier kort na hun huwelijk woonden voor ze verhuisden naar de Zwanenburgerstraat. Het lijkt er echter meer op dat Boreel hun behulpzaam is geweest om op 18 te kunnen huren.
In 1639 behoorde het op dit erf gebouwde huis aan Joh.Wybrands, die het de 4de mei van dat jaar voor fl. 13.593,- verkocht aan Pieter Duynen. Diens enige dochter Maria Duynen huwde met Steven Du Pont (-1705), bij wiens boedelscheiding in 1707, het huis toekwam aan Anna Maria Du Pont, die trouwde met Jeremias Hoole, secretaris van de stad Schoonhoven. Deze verkocht het huis na haar dood in 1724 voor fl. 14.000,- aan de dames Menso, dochters van de medicus Anthonius Menso; en wel aan Amalia Menso (weduwe van Jan Boonen) voor de helft en Elizabeth en Maria (-1759), meerderjarige dochters, elk voor een kwart. De vierde zuster, Alida (-1773), leefde het langst en werd, door erflating van haar zusters, enige eigenares. Na de dood van Maria Menso werd het huis, waarvan de kelder verhuurd was voor fl. 84,- per jaar, in veiling gebracht. Koper was Cornelis Hop voor fl. 10.000,-. Jacob Hop kon erf 24 bijkopen.

nieuwe-doelenstraat 16-22 nieuwe-doelenstraat 16-24 nieuwe-doelenstraat 16-20 nieuwe-doelenstraat 16-22

22
Erf 24 was in 1630 voor fl. 3717,- verkocht aan schepen en burgemeester Jacob Backer (1572-1643), doch waarschijnlijk niet door deze bebouwd. Het erf komt hierna eerst in handen van Willem Boreel (1591-1668) baron van Vreendijk en Vreenhove, heer van Duynbeke, Westhoven, Steeland en Perenboom, die ook erf 23 in bezit heeft. Boreel, gehuwd met Jacoba Carel (1607-1657), was advocaat van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en ambassadeur in Frankrijk. Hij heeft hier nagenoeg zeker niet gewoond.
In 1638 werd het door de kinderen van Wouter Andriesz. Baart en van Jan Jochemsz. Pol, verkocht aan Christiaen Bouchillon (ca.1595-1641), wiens enig kind Catharina Bouchillon (1629-1673), gehuwd met Jan Bon, brouwer te Arnhem, het huis voor fl 14.572,- verkocht aan Lucas Occo (1623-1690), advocaat, die het in 1666 voor fl. 17.000,- overdeed aan Johanna Menton. Door vererving kwam het in 1675 van haar aan Caspar (Jasper) de Blois van Ginderdeuren (1648-<1710) gehuwd met Geertrui van de Bey, wonende te Loendersloot. Hun enige zoon, Jan Baptiste de Blois van Treslong (-1736) getrouwd met Cornelia Maria Han (-1737), kwam in 1725 in bezit van het huis. Het huis werd op 13 april 1726 voor fl. 15.000,- verkocht aan juwelier Nicolaas Groen, die het reeds als huurder bewoonde. Jonkheer Cornelis Groen, waardijn in de Bank van Lening, en een zoon van Nicolaas, verwierf het huis bij de boedelscheiding van 25 Juni 1745, en verkocht het in 1764 aan Jacob Hop voor fl. 16.200,-.

nieuwe-doelenstraat 16-22 café de jaren nieuwe-doelenstraat 20 café de jaren café de jaren

20-22
In 1883 vestigde Julius Gans (1863–1928, zoon van Louis Gans en Auguste Wertheim, Nederlands Israëlitische Gemeente) zijn in dat jaar opgerichte makelaarskantoor Gans & Co in de Nieuwe Doelenstraat 20. Hij handelde voornamelijk in buitenlandse effecten, wissels en coupons. Zes jaar later trad Isaac Alfred Mendes (1860-<1945, zoon van Michael Mendes en Henriëtte Clara Cahn, van Joods-Portugese afkomst) toe als zijn partner. Kort daarna werd de bedrijfsnaam veranderd in Mendes Gans. Isaac woonde op de Keizersgracht 739. Het pand was tot 1906 in gebruik bij het makelaarskantoor Mendes Gans waarna zij waarschijnlijk verhuisden naar Reguliersdwarsstraat 60-62. Het pand werd in 1906 verbouwd voor de Ontvang- en Betaalkas (O&B), een instelling die tegen vergoeding waardepapieren zoals wissels en effecten bewaarde. Architect Willem Hamer tekende voor de verbouwing. Na de Associatie-Kassa was de Ontvang- en Betaalkas rond 1900 de belangrijkste kassier in Amsterdam. Het bedrijf werd in 1929 overgenomen door de Kas-Vereeniging. De initialen O&B van de Ontvang- en Betaalkas staan nog altijd hoog boven de ingang op de gevel.

café de jaren café de jaren eternit

In een reclame uit die tijd wordt geadverteerd met:
Rentevergoeding voor gelden à deposito: met 1 dag opzegging
Bedragen tot fl. 20.000,- terstond betaalbaar met 10 dagen opzegging
Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden.
OPEN EN OESLOTEN BEWAARBEVING VOLGENS REGLEMENT.
SAFE-DEPOSIT-INRICHTiNG.
GEOPEND: op Werkdagen van 9 uur v.m. tot 4.30 uur n.m.
op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens van 9 tot 12 uur. Loketten van fl. 2,50 per maand — fl. 10,- per Jaar — en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen.
Vanaf 1938 was hier het hoofdkantoor gevestigd van de firma Eternit, een bedrijf dat al langer in een fabriek op de Cruquiusweg asbestcement produceerde. Het kantoor verhuisde in 1989 naar Amersfoort.
Het pand werd in 1970 een rijksmonument, vanwege de oudere achtervleugel aan de achterkant, aan de Amstel.

cafe de jaren entree o&b terras de jaren

Joseph Jansen opende hier café De Jaren in 1990. Het heeft een hoog interieur, aan de achterkant een balkon en een terras aan het water met uitzicht op de Amstel. Jansen drukte een duidelijk stempel op de zaak, onder meer door te bepalen dat eten en drank vers moesten zijn en er geen frituur mocht komen omdat het café anders naar vet en patat ging ruiken. De leestafel werd bestemd de betere Nederlandse tijdschriften en een reeks van buitenlandse kranten. Een bijzondere attractie bij de opening was het onbeperkte saladebuffet, dat sindsdien kenmerkend voor de zaak is gebleven.
In 1994 werd De Jaren overgenomen door René en Fred Boerdam, sinds 2013 met Remco Poelmans als mede-eigenaar.

Meer lezen:
Burgemeester
Hamer, Willem
Hop, Cornelis
Hop, Jacob
Rijn, van, Rembrandt: Nieuwe Doelenstraat 18; Zwanenburgerstraat
Schepen
Waardijn
Zwanenburgerstraat 41

Voor het laatst bewerkt:

Bronnen:
wikipedia.nl
amsterdamopdekaart.nl
Huizen Doelenstraat 16 en 18; Jaarboek Amstelodamum 6 (1908): p.84-92
amsterdam-monumentenstad.nl
joodsamsterdam.nl